Chmura dla firm – wszystko, co powinieneś wiedzieć przed wdrożeniem

Chmura obliczeniowa, cloud computing, dane w chmurze – te wyrażenia zyskują na popularności w ciągu ostatnich lat. Z chmur korzystają miliony firm i wyciągają z nich duże benefity – finansowe, ale też w kwestii wydajności, wygody przechowywania plików, przechowywania danych czy ulepszonej współpracy i komunikacji. Czym jest chmura dla firm?

Pokazujemy, czym jest cloud computing, jakie są rodzaje chmur dla firm i jakie korzyści ze sobą niosą.

Cloud computing, czyli chmura obliczeniowa – co to jest?

Chmura obliczeniowa, nazywana też po prostu chmurą, chmurą internetową lub cloudem, to sieć połączonych ze sobą serwerów. W ramach tej sieci możemy korzystać z udostępnianych przez usługodawcę (właściciela chmury) rozwiązań, na przykład z:

• przestrzeni dyskowej (Dysk Google, OneDrive, Dropbox), 
• skrzynki pocztowej (Gmail, Outlook),
• komunikatorów internetowych i narzędzi do wideokonferencji (Google Meet, Skype, Zoom),
• aplikacji chmurowych, takich jak edytor tekstu czy arkusze kalkulacyjne online (Google Docs, Excel w OneDrive),
• zestawu usług dla developerów, dedykowanych tworzeniu infrastruktury i budowie własnej aplikacji (Google Cloud Platform, Amazon Web Services, Microsoft Azure).

Chmura dla firm nie wymaga instalowania na urządzeniu żadnych programów przez użytkowników – do udostępniania plików i aplikacji mamy nieustanny dostęp z przeglądarki internetowej. To dzięki temu, że maszyny należące do usługodawcy działają bez przerwy i są podłączone do sieci 24/7. Żeby mogły pracować bez przeszkód, w serwerowni musi panować odpowiednia temperatura i poziom wilgotności. Maszyny powinny być też zabezpieczone przed zniszczeniem przez zalanie czy pożar, zapewniona musi być także kontrola dostępu.

Giganci technologiczni, tacy jak Google, posiadają dziesiątki serwerowni (nazywanych Data Centers), połączonych między sobą. Dzięki temu chmura Google Cloud ma zasięg globalny, a usługi działają równie szybko w Warszawie, jak w Nowym Jorku czy Sydney.

Sieć Google Cloud – mapa połączeń światłowodowych między centrami danych

Prywatna, publiczna, hybrydowa, multi-cloud – rodzaje chmur dla małych i dużych firm

Firmy mają możliwość korzystania z różnych rodzajów chmur obliczeniowych: 

• chmura prywatna – obejmuje udostępnianie przestrzeni chmurowej firmie na wyłączność, w wewnętrznej sieci; środowisko jest odizolowane, a firma nie współdzieli chmury z innymi użytkownikami;
• chmura publiczna – maszyny należą do zewnętrznych dostawców usług (np. Google czy Microsoft) i są elementem globalnej sieci; chmura publiczna oferuje wiele gotowych rozwiązań, na przykład aplikacji do współpracy czy usług infrastrukturalnych;
• chmura hybrydowa – połączenie chmury publicznej z chmurą prywatną lub z własnym serwerem.

Każde z tych rozwiązań ma swoje wady, jak i zalety. Więcej o rodzajach chmur, plusach i minusach poszczególnych propozycji dowiesz się z artykułu: On-premise, chmura prywatna, publiczna, hybrydowa i multi-cloud – zalety i wady rozwiązań.

Sposoby wykorzystania chmury przez firmy

Cloud computing to nie tylko przestrzeń dyskowa, ale też wiele usług i narzędzi. Oto przykłady, w jaki sposób chmura dla firm może zostać wykorzystana w praktyce:

• przechowywanie plików i przechowywanie danych firmowych na dysku w chmurze, zamiast na komputerze czy pendrive – co umożliwi wygodny dostęp do materiałów,
• zespołowa edycja dokumentów tekstowych, prezentacji czy arkuszy kalkulacyjnych – wprowadzone zmiany zapiszą się automatycznie i pojawią się natychmiast u współpracowników,
• możliwość tworzenia automatycznych kopii zapasowych i odzyskania plików. Kopie zapasowe mają często podstawowe znaczenie dla bezpieczeństwa.
• postawienie swojej strony internetowej w chmurze – co zapewni większą stabilność i przejrzystość kosztów niż niejeden hosting,
• budowanie swojej aplikacji z wykorzystaniem usług chmurowych dla programistów.

Tutaj zapoznasz się z przykładami wykorzystania chmury przez firmy:

• Współpraca zespołu Infermedica i rozwój produktu health-tech w chmurze Google
• Surfer – rozwój globalnej platformy analitycznej z wykorzystaniem Google Cloud

Zalety korzystania z chmury

Jakie plusy chmury wskazują jej użytkownicy?

• łatwiejsza współpraca – wspólna edycja dokumentów w środowisku chmurowym pozwala współpracować w czasie rzeczywistym i ucina konieczność przesyłania po raz kolejny poprawionej wersji pliku,
• dostęp z poziomu przeglądarki internetowej – na platformę taką jak Google Workspace można wejść z każdego urządzenia: z komputera z Windowsem, Linuxem, macOS czy ze smartfona;
• stabilność i bezpieczeństwo – pliki i dane w chmurze są chronione hasłem oraz mogą być wzmocnione przez dodatkowe mechanizmy bezpieczeństwa; w przypadku, gdy firmowy komputer zostanie zniszczony lub skradziony, dane wciąż będą bezpieczne w chmurze, usunięte pliki nie będą już zmorą. Kopie zapasowe to jeden ze sposobów zabezpieczenia danych,
• kontrola nad dostępem – administrator może w prosty sposób kontrolować, jakie osoby mają dostęp do firmowych plików i projektów oraz zarządzać poziomem uprawnień,
• przestrzeń dyskowa i moc obliczeniowa – zasoby chmurowe są niemal nieograniczone; możemy wykorzystywać tyle miejsca oraz mocy, ile jest nam potrzebne,
• usługi przyspieszające rozwój – w przypadku platform chmurowych dla developerów, usługodawcy oferują setki usług, na których można uruchomić własny kod źródłowy i jeszcze szybciej stworzyć serwis internetowy, aplikację dla urządzeń mobilnych czy zaawansowany program.

Wady korzystania z chmury

Chmura ma też słabsze strony, a do najczęstszych argumentów “przeciw” cloud computingowi należą:

• uzależnienie od dostawcy usług – chmura to model, w którym wykupujemy dostęp do zasobów należących fizycznie do dostawcy. Jeśli dostawca będzie miał awarię, dostęp do naszych danych w chmurze będzie utrudniony albo niemożliwy,
• bezpieczeństwo – to kwestia, która wzbudza wiele dyskusji. Popularni dostawcy usług chmurowych (np. GCP, AWS) spełniają szereg wymogów bezpieczeństwa i regularnie podchodzą do audytów; jednak dane w chmurze wciąż znajdują się na rozwiązaniu dostawcy, gdzie trudno jest wprowadzić własne, dodatkowe zabezpieczenia,
• bardziej skomplikowany model rozliczeń – rozliczenia za usługi w chmurze odbywają się w innym modelu niż w przypadku korzystania z własnego fizycznego sprzętu, co na początku może stanowić trudność; w przypadku pakietów usług dla firm (np. Google Workspace – poczta firmowa, dysk w chmurze) do wyboru jest kilka rodzajów licencji, a opłata uzależniona od liczby stanowisk; koszt usług infrastrukturalnych w chmurze (np. Google Cloud Platform) jest uzależniony od zużycia w ujęciu minutowym lub sekundowym,
• przepłacanie za usługi w efekcie złej konfiguracji – w przypadku chmury dobrze jest dobrać usługi w zależności od potrzeb oraz, co istotne, prawidłowo je skonfigurować. Osoby, które nie mają doświadczenia w obsłudze usług chmurowych lepiej, by skorzystały z pomocy certyfikowanego partnera, ponieważ w innym razie mogą narazić się na niepotrzebnie wysokie koszty, 
• konieczność wprowadzenia zmian w trybie pracy – wdrożenie rozwiązania chmurowego powinno łączyć się z częściową zmianą trybu pracy, zwiększeniem świadomości pracowników w kwestii chmury, niekiedy zdobycia nowych kompetencji (np. DevOps w przypadku infrastruktury w chmurze), co łączy się z dodatkowymi nakładami finansowymi.

Usługi chmurowe a prawo – na co zwrócić uwagę?

Chmura generuje wiele pytań związanych z prawem, zwłaszcza w kwestii przetwarzania danych osobowych. Przepis art. 4 ustawy RODO wskazuje, że przetwarzaniem danych jest każda operacja wykonywana na tych danych: zbieranie, utrwalanie, organizowanie, porządkowanie, przechowywanie, modyfikowanie, przeglądanie, rozpowszechnianie, również wewnątrz systemu informatycznego. Lista jest otwarta – należy więc założyć, że wszędzie tam, gdzie pojawiają się informacje o pracownikach, klientach, kontrahentach czy użytkownikach aplikacji, tam mamy do czynienia z przetwarzaniem danych osobowych.

Należy podkreślić, że w przypadku przetwarzania danych w chmurze, administratorem danych osobowych wciąż jest firma, a nie dostawca usług chmurowych. To na administratorze spoczywa odpowiedzialność za powierzenie danych odpowiedniemu podmiotowi, który spełnia konieczne regulacje. 

Oto co należy wziąć pod uwagę przy wyborze dostawcy usług chmurowych:

• fizyczna lokalizacja centrów danych – Google bazuje na centrach danych. Będąc firmą działającą w kraju UE, podlegając tym samym pod RODO, należy wybrać dostawcę usług udostępniającego centrum danych na terenie Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG); w przypadku Google już tej wiosny będziemy mieli do dyspozycji region Google Cloud w Warszawie,
• warunki świadczenia usług przez dostawcę – należy zapoznać się z warunkami przetwarzania i bezpieczeństwa danych świadczonych przez usługodawcę; zdarza się, że niektórzy dostawcy usług chmurowych współpracują z organizacjami trzecimi, co łączy się z niebezpieczeństwem przetwarzania danych poza terenem EOG, przez organizacje nieznane administratorowi danych,
• normy techniczne i normy bezpieczeństwa – dostawcy usług chmurowych podlegają wytycznym bezpieczeństwa i audytom prowadzonym przez niezależne podmioty; żeby świadczyć usługi zgodnie z prawem, usługodawca musi spełniać dwie podstawowe normy: ISO/IEC 27001 dotyczącą zarządzania bezpieczeństwem informacji oraz ISO/IEC 27018 odnoszącą się do bezpieczeństwa danych osobowych w chmurze,
• pisemna umowa z dostawcą usług – administrator danych powinien zawrzeć z dostawca usług chmurowych pisemną umowę o powierzeniu przetwarzania danych osobowych; administrator musi zadbać, by umowa zawierała informacje o tym, jakie podmioty i w jakim zakresie będą miały dostęp do danych przechowywanych w chmurze oraz czy te podmioty spełniają konieczne wymogi bezpieczeństwa.

O regulacjach prawnych i normach bezpieczeństwa, które spełnia jedna z najpopularniejszych chmur dla firm przeczytasz w artykule Czy chmura Google Workspace jest zgodna z prawem?

Ile kosztuje chmura dla firmy?

Inteligentne rozwiązania chmurowe mają to do siebie, że są skalowalne i dopasowują się do wymagań biznesu – podobnie jak ich koszt. Kilkuosobowe przedsiębiorstwo ma dostęp do tych samych narzędzi biznesowych, co globalna korporacja zatrudniająca tysiące pracowników. Podobnie nowy startup – własną infrastrukturę chmurową może budować wybierając usługi spośród tych, z których od lat korzystają giganci technologiczny. W obu przypadkach firmy zapłacą proporcjonalnie mniej – w zależności od planu, liczby pracowników czy zużycia mocy obliczeniowej.

Model rozliczenia różni się w zależności od rodzaju usług chmurowych. W inny sposób będziemy rozliczać się z dostawcą za korzystanie z pakietu aplikacji dla biznesu (np. firmowej skrzynki, dysku w chmurze, edytorów online), a w inny za usługi infrastrukturalne (np. maszyny wirtualne, bazy danych w chmurze, narzędzia dla developerów).

Model płatności za pakiety aplikacji biznesowych (na przykładzie Google Workspace)

Na platformę chmurową dla firm składają się między innymi: poczta firmowa, przestrzeń dyskowa, aplikacje do edycji plików tekstowych, arkuszy kalkulacyjnych, komunikator czy narzędzie do prowadzenia wideokonferencji. Popularnymi przykładami takich rozwiązań dla firm są Google Workspace oraz Microsoft 365.

Twórcy platform proponują rozwiązania w różnych pakietach, które różnią się zakresem dostępnych funkcji i ceną za licencję. Cena najczęściej jest podawana w formie: rodzaj pakietu / jedno konto / miesięcznie.

Niżej znajduje się tabela z porównaniem pakietów Google Workspace Business ze wskazaniem ceny za jedną licencję.

Czyli, przykładowo:

• przedsiębiorca posiada jednoosobową działalność; kupuje jedną licencję Business Starter w Google Workspace i miesięcznie płaci 6 $;
• firma składa się z 10 osób i chce wszystkim pracownikom zapewnić dostęp do aplikacji Google Workspace w pakiecie Business Standard; miesięcznie płaci w sumie 120 $,
• 100-osobowa firma potrzebuje dla 80 pracowników kont Business Standard oraz wyższych licencji Business Plus dla 20 osób; w sumie miesięcznie płaci 1320 $ (960 $ za konta Standard i 360 $ za konta Plus).

Ceny mogą być niższe w przypadku nawiązania współpracy z Partnerem Google Cloud. Partnerzy nierzadko oferują zniżki na korzystanie z usług Google Workspace lub wspierają w negocjacjach z dostawcą usług.

Model płatności za usługi infrastruktury chmurowej (na przykładzie Google Cloud Platform) – konto rozliczeniowe

Płatność za usługi infrastruktury chmurowej są naliczane w zależności od sposobu konfiguracji oraz poziomu zużycia, najczęściej w ujęciu minutowym lub sekundowym.

Przykładowo, koszt jednej z najpopularniejszych usług Google Cloud Platform – Compute Engine, czyli usługi maszyn wirtualnych – będzie zależny między innymi od:

• typu maszyny – jej pamięci czy vCPU (wirtualnego procesora),
• lokalizacji centrum danych – cena usługi będzie inna dla maszyny w Las Vegas, inna dla maszyny w Londynie, jeszcze inna dla maszyny w Tokio, należy więc pamiętać, że w różnych centrach danych koszty mogą byc inne,
• sposobu przesyłu danych i wykorzystania sieci – w zależności od tego, czy korzystamy z publicznego internetu czy z sieci Google Cloud,
• obciążenia – jeśli ruch jest mały, aplikacja zużywa niewiele mocy obliczeniowej, koszt usługi będzie niski; jeśli ruch wzroście, usługa zeskaluje się w górę, a razem z nią koszt – proporcjonalnie do obciążenia.

Google Cloud Platform składa się z blisko 200 usług, a każda z nich ma inną cenę, uzależnioną od wielu czynników. Koszt infrastruktury w chmurze Google Cloud można określić tylko znając aplikację od strony technicznej (można posłużyć się dedykowanym kalkulatorem). 

Z chmury dobrze jest korzystać przy wsparciu certyfikowane Partnera, który zna rozwiązanie i jest w stanie wskazać możliwości optymalizacji kosztów. Nieznajomość chmury, niewłaściwy dobór usług czy zła konfiguracja mogą doprowadzić do niepotrzebnie wysokiej faktury.

Google Cloud – chmura dla firm popularna wśród przedsiębiorców

Google Cloud to chmura publiczna, tworzona i rozwijana przez – oczywiście – Google. Składają się na nią dwa czołowe rozwiązania: Google Workspace oraz Google Cloud Platform (GCP).

Dla przechowywania plików, przechowywania danych, współpracy i komunikacji – Google Workspace

Google Workspace to pakiet chmurowych narzędzi do pracy i komunikacji. 

Na Google Workspace składają się następujące narzędzia:

• Gmail – firmowa skrzynka w domenie @NazwaTwojejFirmy,
• Calendar – kalendarz online pozwalający wygodnie planować spotkania i wspólne aktywności oraz uzupełniać wydarzenia o dodatkowe informacje czy pliki,
• Google Chat – komunikator współpracujący z innymi aplikacjami Google,
• Google Meet – narzędzie do wideokonferencji, wciąż poszerzane o nowe funkcjonalności (m.in. wspólne rysowanie na zdalnej tablicy Jamboard czy prowadzenie ankiet),
• Google Drive – dysk w chmurze,
• Google Docs – edytor plików, w którym edycję może prowadzić naraz wiele osób,
• Google Sheets – arkusze kalkulacyjne,
• Google Slides – aplikacja pozwalająca tworzyć i edytować prezentacje multimedialne,
• Google Forms – narzędzie tworzenia ankiet i prowadzenia analizy wyników,
• Google Keep – aplikacja do tworzenia i wspólnej edycji notatek,
• Google Sites – edytor stron internetowych,
• Google Admin – konsola administracyjna.

Google Workspace umożliwia sprawną współpracę zdalną oraz kontrolę dokumentów. Zmiany wprowadzone przez jedną osobę są widoczne natychmiast u kolegów i koleżanek, a Google zapisuje całą historię edycji. Nie trzeba nerwowo wciskać Ctrl+S ani przesyłać piąty raz poprawionej wersji pliku. Wszystkie dokumenty znajdują się na Dysku Google, a kontrolę nad ich bezpieczeństwem sprawuje administrator z poziomu przejrzystej konsoli administracyjnej (konsoli Google Cloud).

Tutaj dowiesz się więcej o Google Workspace.

Dla stawiania stron internetowych czy budowy aplikacji – Google Cloud Platform

Google Cloud Platform (w skrócie: GCP) to zestaw usług chmury obliczeniowej dla programistów i administratorów. To te same technologie, z których korzysta sam Google do rozwijania własnych aplikacji i narzędzi.

Komponenty Google Cloud Platform można dobierać dowolnie, tak by stworzyć własną, dopasowaną do potrzeb biznesu infrastrukturę. Usługi chmurowe obejmują m.in.:

• maszyny wirtualne i nieograniczoną moc obliczeniową (usługa Compute Engine),
• zarządzanie klastrami Kubernetes (Google Kubernetes Engine),
• narzędzia umożliwiające szybkie wdrożenia, również aplikacji w kontenerach (usługi App Engine, Cloud Functions, Cloud Run),
• bazy danych w chmurze (Cloud SQL, Datastore),
• hurtownie danych i analitykę BigData (BigQuery),
• magazyn chmurowy (Cloud Storage),
• gotowe modele uczenia maszynowego i sztucznej inteligencji, które pozwalają tworzyć wiele innowacyjnych produktów,
• platformę służącą rozwojowi internetu rzeczy.

Z wykorzystaniem usług chmurowych Google Cloud Platform można hostować prostą stronę internetową, utrzymywać rozbudowaną aplikację czy rozwijać zaawansowany system wykorzystujący modele sztucznej inteligencji.

Do tych samych usług mają wszyscy użytkownicy Google Cloud Platform – zarówno globalne korporacje, jak średnie i małe firmy czy startupy. Skala wykorzystania opcji dostępnych w chmurze zależy od potrzeb. Nowe przedsiębiorstwa mogą korzystać z tych samym narzędzi co PayPal, eBay czy Twitter – i zapłacić za nie proporcjonalnie mniej, w zależności od rzeczywistego zużycia.

Rozwiązania chmurowe muszą brać pod uwagę plany biznesowe firmy. O tym jaka chmura jest najlepsza dla małych firm, ale również tych większych decyduje wiele czynników. Osobom, które nie korzystały do tej pory z rozwiązań Google polecam Google Drive, rozwiązanie chmurowe dostępne niemal dla każdego, nawet bez konieczności posiadania własnych serwerów. Można tworzyć kopie zapasowe, a możliwość udostępniania jest całkiem spora. Nie jest problemem też odzyskiwanie danych. Warto poczytać komentarze użytkowników, szczególnie tych, którzy działają w modelu usługowym najbardziej zbliżonym do naszych oczekiwań.

Rozwiązaniami chmurowymi powinny się też zainteresować te firmy, które nie mają własnych działów IT, czy data center, a chciałyby skorzystać z doświadczenia certyfikowanych inżynierów, nawet jeśli po swojej stronie będą posiadały tylko jednego użytkownika. Każdy użytkownik ma zapewniony łatwy dostęp do bezpiecznej chmury Google Cloud. Wysoki poziom bezpieczeństwa jest oczkiem w głowie Google. Chmury dla firm, wszystkich rodzajów – średnich firm, małych i dużych są dostępne już od dłuższego czasu.

Z jednej strony serwery Google Cloud mają niemal nieograniczone ilości miejsca, co sprawia, że miejsce przechowywane dane klientów nie skończy się. Korzystając z chmury dla firm, zakładając darmowe konto zyskujesz pełną kontrolę, możesz skupić się na rozwoju biznesu, wiedząc, że infrastruktura jest w dobrych rękach. Chmurę Google Cloud wybierają firmy, które nie chą tracić czasu na myślenie o własnej infrastrukturze it.

Tutaj dowiesz się więcej o Google Cloud Platform.